3.5 Financiering

2a Gecontracteerde beleggingen

 
Dit betreffen de obligaties in voormalig Fonds Uiver. Deze belegging bestaat uit zeven obligaties van de BNG Bank (triple A rating) en één obligatie van LlOYDS TSB Bank (single A-rating) en hebben een goede tot zeer goede kredietwaardigheid. In de komende 6 jaar vervallen deze obligaties vanwege contractuele einddata. Het gemiddelde rentepercentage is 4,35%. De rente- en aflossingsbedragen worden opgenomen in de totale gemeentelijke liquiditeitspositie. De boekwaarde van de beleggingen ultimo 2024 is € 65 mln. en de opgelopen rente € 64 mln.

Meewind is een fonds dat particulieren, overheden en bedrijven de kans biedt te participeren in duurzame energieprojecten. De gemeente Den Haag heeft vanaf 2009 een participatie in subfonds Zeewind van € 9,7 mln., een groot windmolenpark op het Belgische gedeelte van de Noordzee. De marktwaarde van Meewind op 31 december 2022 bedroeg € 12,6 mln. De gemeente verwacht in 2024 € 0,8 mln. dividend te ontvangen.

Voorziening belegging obligaties en belegging Meewind
De belegging bestaat uit gekochte obligaties van banken met een goede tot zeer goede kredietwaardigheid. In de portefeuille kan een risico ontstaan wanneer gedurende de looptijd de kredietwaardigheid van een van de banken waarin is belegd onder druk komt te staan of neerwaarts wordt bijgesteld. Mogelijk ontstaat daardoor het risico van koersverlies bij verkoop. Dit risico wordt door de beheerder van deze portefeuille (ASR Vermogensbeheer) als klein beschouwd. Voor de belegging in het windmolenpark Meewind is geen voorziening getroffen omdat de marktwaarde hoger is dan de boekwaarde.

Om een impuls te geven aan de Haagse woningmarkt is de gemeente Den Haag voor één jaar, van 1 maart 2014 tot 1 maart 2015, startersleningen gaan verstrekken. Na afloop van de looptijd van de leningen wordt de storting terugontvangen.

Om de zelfbouw voor lagere inkomens toegankelijk te maken is de gemeente Den Haag gestart met de Startersregeling Ik Bouw Betrouwbaar (IBB), waarbij gebruik is gemaakt van een bestaande formule van de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (Svn). In 2016 (RIS 291200) is ingestemd met het beschikbaar stellen van maximaal € 1,95 mln. Aanvullend is in 2018 € 0,125 mln. en in 2023 € 1,586 mln. gestort in het fonds voor het verstrekken van leningen. Na afloop van de looptijd van de leningen wordt het uitstaande bedrag terugontvangen. De IbbStarterslening valt onder de Nationale Hypotheekgarantie (NHG), waardoor geen risicovoorziening getroffen hoeft te worden.

2b Betalingsverkeer
Op 30 juni 2023 liep het contract voor de bancaire dienstverlening met de BNG Bank af. De BNG Bank heeft aangeboden om het contract met 2 jaar te verlengen, De gemeente is hiermee akkoord gegaan. Hierdoor heeft de gemeente voldoende tijd om het gemeentelijke betaallandschap (betaalapplicaties, -data en -processen) te actualiseren, zodat een zorgvuldige aanbesteding van het betalingsverkeer kan plaatsvinden.

2c Korte liquiditeiten
Liquiditeitsprognose
Uitgangspunt voor de raming van de liquiditeitsprognose is de meerjarenbegroting, vertaald naar inkomsten en uitgaven en in het bijzonder de ontwikkelingen op grote projecten en investeringen.

Schatkistbankieren
De gemeente is vanaf 2013 gebonden aan de regels van het schatkistbankieren. Dit betekent dat de gemeente verplicht is haar overtollige liquide middelen aan te houden in de Schatkist. Wel behoudt de gemeente uiteraard de beschikking over deze middelen bij de Schatkist. Tot september 2022 ontving en betaalde de gemeente geen (negatieve) rente. Vanaf september 2022 wordt over het uitstaande saldo rente vergoed. Om te voorkomen dat onverwachte ontvangsten en uitgestelde betalingen direct leiden tot onrechtmatigheid mag er bij gemeenten een beperkt positief saldo op de bankrekeningen aanwezig zijn. Gemiddeld per kwartaal mag dit saldo niet meer zijn dan een vastgesteld drempelbedrag. Het drempelbedrag is gerelateerd aan de omvang van de begroting. Voor de gemeente Den Haag komt deze drempel voor 2024 uit op circa € 15,3 mln.

De gemeente Den Haag sluit 2023 naar verwachting af met een liquiditeitsoverschot van circa € 360 mln. Ultimo 2024 heeft de gemeente nog een liquiditeitsoverschot van circa € 150 mln. De verwachting is dat de gemeente in 2024 gemiddeld een liquiditeitsoverschot heeft van circa € 450 mln. Hierover zal naar verwachting circa € 14,7 mln. aan rente worden ontvangen. De gemeente verwacht in het vierde kwartaal van 2025 weer een financieringsbehoefte te hebben. Deze behoefte zal gefinancierd worden door het aantrekken van kortlopende leningen bij financiële instellingen en andere gemeenten.

Renterisico financiering korte termijn
Het risico op kortlopende financiering (looptijd korter dan 1 jaar) wordt beperkt door de kasgeldlimiet (Wet financiering decentrale overheden, Wet fido). De kasgeldlimiet geeft aan hoeveel de gemeente maximaal kortlopend mag lenen. Een tijdelijke overschrijding van de kasgeldlimiet is toegestaan. Bij een dreigende structurele overschrijding van de kasgeldlimiet zullen nieuwe lange leningen worden aangetrokken. De kasgeldlimiet is 8,5% van het begrotingstotaal. Het begrotingstotaal voor 2024 is € 3.149 mln. De kasgeldlimiet voor 2024 komt op basis daarvan uit op € 268 mln.  In 2024 heeft de gemeente geen liquiditeitsbehoefte (zie onderstaande grafiek). De gemeente voldoet in 2024 aan de kasgeldlimiet.

Grafiek liquiditeitspositie t.o.v. kasgeldlimiet 2024

Grafiek liquiditeitsprognose meerjarenraming 2024-2027

2d Resultaat
Rente/beleggingsresultaat
De gemeente ontvangt in 2024 rente over de gemiddelde verwachte liquiditeitspositie (overschot).

Voor de opgenomen langlopende leningen betaalt de gemeente in 2024 circa € 21 mln. tegen een gemiddelde rente van circa 1,38%. Voor de uitgezette langlopende leningen aan derden ontvangt de gemeente in 2024 circa € 2,2 mln. tegen een gemiddelde rente van circa 3,61%. Uit de beleggingen BNG Bank en LOYDS TSB Bank wordt € 4,2 mln. aan rente ontvangen. De afsluitprovisie met betrekking tot de derivaten, circa 0,01% rente, is verdisconteerd in het contractuele rentepercentage De gemeente betaalt daar geen afzonderlijk bedrag voor.

Daarnaast treedt de gemeente op als aandeelhouder in een aantal vennootschappen. Vanuit deze vennoot-schappen wordt voor 2024 een dividend verwacht (inclusief belegging Meewind) van € 9,2 mln. Voor een toelichting wordt verwezen naar de paragraaf Verbonden partijen.