Beoogd maatschappelijk effect: wat willen we bereiken?
Wij willen dat iedereen in Den Haag een gelijke de startpositie heeft. Er zijn nog teveel inwoners die te maken met uitsluiting, discriminatie en (gezondheids)achterstanden. Met dit programma:
- Willen we de kansenongelijkheid verminderen, inclusie bevorderen en zorgen dat iedereen naar vermogen mee kan doen aan de Haagse samenleving. Bewoners dragen daarin zelf de verantwoordelijkheid. Mensen die niet volledig kunnen meedoen, kunnen rekenen op passende ondersteuning. Toegankelijkheid en betaalbaarheid is hierbij een belangrijk uitgangspunt.
- Versterken we de sociale basis van inwoners waarmee we zorgen dat er een betere aansluiting is op de behoefte van de (kwetsbare) inwoner in een veranderende samenleving en complexe problemen in samenhang wordt aangepakt. Dit doen we samen met inwoners en formele en informele organisaties in de stad, wijken en buurten. De sociale basis is het geheel van organisaties, diensten, voorzieningen en betrekkingen die het mogelijk maken dat mensen in redelijkheid in sociale verbanden (buurten, groepen, netwerken, gezinnen) samen kunnen leven en kunnen participeren in de samenleving’ (Sprinkhuizen en Engersen, 1998). Oftewel, een sociale basis bestaat uit alle inwoners, organisaties en netwerken die zich inzetten voor een veilige, gezonde en fijne plek om met elkaar samen te leven. De sociale basis zorgt ervoor dat mensen mee kunnen doen en brengt mensen bij elkaar. De sociale basis bestaat uit 3 verschillende lagen die elkaar overlappen. De versterking van de sociale basis bestaat voornamelijk uit het integraal samenwerken, faciliteren, stimuleren en ondersteunen.
Persoonlijk sociale basis -Faciliteren van ideeën, initiatieven van inwoners om het sociaal netwerk te versterken
Gemeenschappelijke sociale basis -Stimuleren door waarderen
Institutionele sociale basis -Ondersteunen van inwoners door collectieve/vrij toegankelijke voorzieningen en professionals
· De grote gezondheidsverschillen in Den Haag hangen sterk samen met bestaansonzekerheid, stress of te weinig beweging. Om dit aan te pakken, is in samenwerking met inwoners en organisaties de Haagse Preventieaanpak opgesteld. Het gaat hierbij om een integrale aanpak op het gebied van gezondheid, werk, inkomen en armoede, de rookvrije generatie, sport, jeugdhulp, onderwijs en taal. Ook vanuit het Rijk wordt de komende jaren fors ingezet op preventie, het organiseren van ketenzorg en het verbinden van het medische met het sociale domein. Dat willen we gebruiken om te investeren in preventie, zodat we gezondheidsverschillen verkleinen en kinderen een kansrijke start bieden. Werken we verder aan het lokale jeugdstelsel zodat, vanuit de leefwereld van jeugdigen en opvoeders, een samenhangende gezinsgerichte ondersteuning wordt geboden.
· Treden we op tegen discriminatie en racisme, omdat het belangrijk is dat iedereen zichzelf kan zijn en zich vrij kan bewegen in Den Haag. Hierbij hebben we extra aandacht voor de positie van en gelijke rechten voor queer personen.
· Hebben we aandacht voor cultuursensitieve zorg, waarbij rekening wordt gehouden met de culturele achtergrond en waarden van onze inwoners.
Hervormingsagenda jeugd
In juni 2023 is er akkoord bereikt over de Hervormingsagenda jeugd inclusief financiële invulling. Dit is van grote betekenis omdat hiermee overeenstemming is over de aanpak van de problemen in de jeugdhulp zodat de hulp kwalitatief verbetert en doeltreffender wordt én dat er een financieel houdbaar stelsel resulteert. Veel van de uitgangspunten van de Hervormingsagenda jeugd zijn al onderdeel van het Haags Toekomstperspectief, maar voor het beperken van de reikwijdte van de Jeugdwet is het Rijk als partner onmisbaar. Beperking van de reikwijdte is een belangrijk middel voor een financieel houdbaar stelsel.
Integrale inzet op preventie
Het college wil dat de kansenongelijkheid kleiner wordt en er bestaanszekerheid is voor de Haagse inwoners. Ieder kind moet kunnen opgroeien met gelijke kansen. Preventie wordt structureel onderdeel van de integrale aanpak op het gebied van gezondheid, sport, werk en inkomen/armoede, opvoeden en opgroeien, jeugdhulp, welzijn en onderwijs en taal. We willen dat (negatieve) patronen op gebied van gezondheid, bestaanszekerheid en kansengelijkheid niet van generatie op generatie worden overgedragen. We werken de preventieaanpak in nauwe samenhang met de sociale basis uit. Kernpunten uit de preventieaanpak:
· We vergroten de impact door de coalitiemiddelen voor het Haags Preventieprogramma Jeugd en de Haagse Preventieaanpak te bundelen en in samenhang uit te voeren,
· De komende vier jaar heeft het jonge kind prioriteit, net als de mentale gezondheid van jongvolwassen en de relatie tussen armoede en (on)gezondheid.
· We verminderen (gezondheids)achterstanden en bieden ieder kind een kansrijke start.
· Daarmee willen we (op termijn) de druk op de 2delijnsjeugdhulp verminderen.
· Met inwoners en partners in de stad werken we een plan uit voor de lange termijn ambities, doelen en aanpakken. Waar mogelijk kiezen we een wijkgerichte aanpak.
Landelijke zorgakkoorden
Ook vanuit het Rijk wordt de komende jaren fors ingezet op preventie, het organiseren van ketenzorg en het verbinden van het medisch en sociaal domein. Vanuit het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) stelt het Rijk de komende jaren middelen beschikbaar voor inzet op sport, volksgezondheid en het versterken van de sociale basis. Dit zijn deels bestaande middelen zoals de brede regeling combinatiefunctionarissen en deels nieuwe middelen zoals valpreventie. De middelen voor sport en sociale basis worden uitgewerkt in de desbetreffende beleidsplannen. De middelen voor volksgezondheid worden meegenomen in de uitwerking van de integrale preventieaanpak.
Naast GALA zijn ook het Integraal Zorgakkoord (IZA) en het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO) gepubliceerd. Het IZA richt zich vooral op afspraken tussen zorgpartijen. Ook daar verplaatst de focus van zorg naar preventie en wordt samenwerking tussen partijen over domeinen heen gestimuleerd, o.a. in kader van passende zorg en juiste zorg op de juiste plek. Het WOZO-programma richt zich vooral op het mogelijk maken dat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. Vanuit het IZA komen er extra middelen beschikbaar voor gemeenten om de preventie- en zorgketen goed aan elkaar te verbinden zowel op lokaal als regionaal niveau. Samen met de regiogemeenten, de GGD, zorginstellingen en verzekeraars werken we dit verder uit.
Inzet middelen Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslagen (POK)
De POK-middelen worden in het coalitieakkoord gekoppeld aan drie doelen: Gerichte gebiedsaanpak t.a.v. leefbaarheid, Armoedebestrijding en Jeugdhulppreventie. Het college heeft de ambitie om de middelen voor deze doelen in samenhang in te zetten. Er is immers overlap in de inhoudelijke doelen op leefbaarheid, welzijn, armoede en jeugdpreventie (omdat ze in het leven van mensen vaak een samenhang kennen). En het raakt daarmee ook de wijze waarop we in staat zijn onze gemeentelijke dienstverlening in samenhang vorm te geven en in te zetten daar waar de urgentie het grootst is. Projecten op de verschillende thema’s bieden dus ook kansen om in de breedte van onze gemeentelijke dienstverlening lessen te trekken en tegelijkertijd in de wijken die meer aandacht vragen het verschil te maken. Daarom werken we vanuit een gemeente brede projectreserve van waaruit verschillende projecten worden uitgevoerd. Voor 2024 is gelieerd aan programma 8 onder meer het programma Maatwerk en Regie, het versterken van de jongerenpunten (JP070), de proeftuin kind- en gezinsbescherming en de inzet vanuit het Zorg- en Veiligheidshuis rondom verward en onbegrepen gedrag. Eenmaal per jaar rapporteren we over de voortgang van de projecten, en zullen daarbij juist ook aandacht hebben voor de samenhang.
Programma op hoofdlijnen
bedragen x € 1.000 | |||||
Begroting | |||||
2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | |
Lasten | 752.924 | 704.124 | 676.539 | 647.439 | 635.527 |
Baten | 147.518 | 81.642 | 78.172 | 83.466 | 79.014 |
Saldo exclusief reserves | 605.406 | 622.482 | 598.367 | 563.973 | 556.513 |
Toevoegingen | 8.668 | 168 | 168 | 168 | 0 |
Onttrekkingen | 7.626 | 7.088 | 4.032 | 4.031 | 0 |
Saldo inclusief reserves | 606.448 | 615.562 | 594.503 | 560.110 | 556.513 |