3.9 Vastgoed

Duurzaamheid is één van de speerpunten van de gemeente Den Haag. Een belangrijk element daarbij is de verduurzaming van het gemeentelijk vastgoed. In het coalitieakkoord is opgenomen dat de gemeente een voorbeeldrol heeft bij de verduurzaming en dat het de ambitie is, dat aan het eind van deze coalitieperiode, de helft van het gemeentelijk vastgoed in eigen gebruik, (nagenoeg) energieneutraal is.

Daarnaast zijn er wettelijke verplichtingen op het gebied van de verduurzaming van (gemeentelijk vastgoed). Zo verplicht het Activiteitenbesluit milieubeheer bedrijven en instellingen om alle energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van 5 jaar of minder uit te voeren. Dit is de energiebesparingsplicht.

Bij het verduurzamen van gemeentelijk vastgoed is het uitgangspunt dat er zoveel mogelijk aansluiting gezocht wordt bij het reguliere onderhoudsprogramma. Dus panden waaraan grote onderhoudswerkzaamheden worden uitgevoerd, worden meteen ook verduurzaamd op basis van een integraal maatwerkadvies. Daarbij wordt wel de aandacht verlegd van de uitvoering van maatregelen met de hoogste energiewinst per geïnvesteerde euro (quickwins), naar het opleveren van zoveel mogelijk panden die gereed zijn voor de energietransitie. Hierbij geeft de Transitievisie Warmte de richting aan. 

Per 1 juli 2023 bestond het verduurzamingsprogramma uit 50 panden. Bij een aantal panden worden de werkzaamheden, als de planning wordt gehaald, in 2023 afgerond en andere werkzaamheden worden in de loop van 2024 opgeleverd. Bij een aantal panden wordt nog overeenstemming gezocht met huurders over de daadwerkelijk uit te voeren werkzaamheden, de planning van de werkzaamheden en de financiële afspraken. De verduurzamingswerkzaamheden worden gefinancierd vanuit de beschikbaar gestelde Eneco middelen van € 20 mln., vanuit door het Rijk toegekende Dumava subsidies (voor vijf panden in totaal € 2,15 mln.) en vanuit het Duurzaam Meerjaren Onderhouds Programma (DMOP). Vanuit de Dumava subsidie wordt onder ander het bio-based bouwconcept voor het pand aan de Constant Rebecqueplein 20a/b mogelijk gemaakt.

Uitgangspunt is dat de huurders/gebruikers van het gemeentelijk vastgoed worden betrokken bij de financiering van de verduurzaming van het vastgoed door (een gedeelte van) het financiële voordeel (split incentive) dat zij behalen door lagere energielasten, te verrekenen met de huur. Dat houdt in dat met externe huurders de afspraak wordt gemaakt dat 75 procent van het te verwachten financieel voordeel op de energielasten doorberekend wordt in de huur. Door deze afspraken komt 25 procent van de te verwachten lagere energielasten ten gunste van de externe huurders. Bij interne huurders (gemeentelijke diensten) wordt 100 procent van de te verwachten besparing op de energielasten doorberekend in de huurprijs van het vastgoed met budgetneutraliteit als uitgangspunt. In het Meerjaren investeringsPlan is derhalve een rendabel budget van € 6 mln. opgenomen.

Ook wordt voortdurend onderzoek gedaan naar nieuwe verduurzamingsmogelijkheden bij gemeentelijke panden. Over het algemeen wordt gewerkt aan meer plannen dan budgettair mogelijk is, zodat er een voorraad is als een locatie onverhoopt wegvalt of vertraagd wordt. Zo wordt er gezorgd dat er continue een werkvoorraad is.

Panden die om wat voor reden, op dit moment niet verduurzaamd worden, zullen in een later stadium alsnog aan de beurt komen om de Europese en Haagse doelstellingen te halen op het gebied van klimaatverandering.

Naast het terugbrengen van het energiegebruik van gebouwen, wordt bij de verduurzaming van panden, ook gekeken of het mogelijk is om klimaatadaptieve, natuurinclusieve of circulaire oplossingen toe te passen, en uiteraard waar mogelijk ook doorgevoerd.

Voor de resterende portefeuille aan te verduurzamen panden wordt gewerkt aan het opstellen van een routekaart. Eind 2023 zal daarvan en tussenrapportage volgen aan de raad.