Openbare orde en veiligheid

Haags veiligheidsbeleid: de intensiveringen

In het Integraal Veiligheidsplan 2023-2026 worden drie thema’s benoemd waarop intensiveringen plaatsvinden:

1.     Een gebiedsgerichte, integrale aanpak van onveiligheid in wijken met een informatie-gestuurde, probleemgerichte inzet.
2.     Een langdurige aanpak van ondermijnende criminaliteit.
3.     De aanpak van jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit.

Samen met de politie en vele andere partners zet de gemeente zich iedere dag in om de veiligheid in buurten en wijken in de stad te verbeteren en openbare ordeverstoringen te voorkomen. Daarnaast verdienen ook de thema’s digitale veiligheid, cybercrime, gedigitaliseerde criminaliteit en maatschappelijk ongenoegen bijzondere aandacht. Het college wil voldoende ruimte houden om flexibel in te kunnen spelen op actuele problemen en incidenten. De afgelopen jaren vergden bijvoorbeeld de COVID-19 pandemie en de stroom vluchtelingen uit Oekraïne acute inzet. Die ruimte moet binnen het veiligheidsdomein altijd bestaan.

 1.    Gebiedsgerichte, integrale aanpak met een informatie-gestuurde, probleemgerichte inzet

Prioriteit
De veiligheid in de wijken verbeteren we door een gebiedsgerichte focus in samenwerking met partners en daarbij ook sleutelfiguren uit de wijk te betrekken . Ook in de periode 2024 - 2027 geeft de gemeente prioriteit aan gebieden waar de leefbaarheid en veiligheid ernstig onder druk staan. We gaan door met de aanpak van de aangewezen prioritaire gebieden: de Zevensprong, Weimarstraat/Beeklaan, de Van Baerlestraat/Jan Luykenlaan, Kaapseplein en Duindorp. Ook heeft het college structureel middelen vrijgemaakt voor intensiveringsgebieden, zoals Laak Centraal. De gemeente werkt aan een gerichte, robuuste, meerjarige, integrale aanpak van de problemen en hun oorzaken (RIS307114). De extra middelen worden ingezet om de leefbaarheid en veiligheid in de wijken te verbeteren. Dit doen we door de inrichting in de openbare ruimte aan te passen, extra voorzieningen voor jeugd en kwetsbare doelgroepen mogelijk te maken en bewoners- en ondernemersparticipatie te ondersteunen. Hiernaast blijven repressieve maatregelen ook van belang om excessen te voorkomen. Daarom is er extra inzet op handhaving, openbare orde en aanpak op ondermijning in deze wijken. Deze inzet komt bovenop de reguliere inzet.
Veiligheidsregisseurs
De accounthouders Veiligheid zijn verdergegaan onder de naam ‘Veiligheidsregisseur’. Zij werken in de stadsdelen aan hardnekkige overlast en criminaliteitsproblemen. Sinds 2022 is het team Veiligheidsregisseurs uitgebreid met een extra regisseur en ondersteuning zodat de regisseurs meer beschikbaar zijn in de stadsdelen. De Veiligheidsregisseur is een belangrijke schakel tussen beleid en uitvoering. Zij kennen het stadsdeel door en door en staan in verbinding met de lokale uitvoerders, de beleidsmakers en de burgemeester.
Dreigt er een onveilige situatie? Dan brengen de veiligheidsregisseurs alle partijen samen. De veiligheidsregisseurs hebben een coördinerende rol. Ze zorgen dat de situatie in kaart wordt gebracht en dat er samen met alle veiligheidspartners een plan van aanpak komt. Hierbij hebben zij oog voor duurzame oplossingen en zo snel als mogelijk een zichtbaar resultaat. Ook werken ze aan meerjarige gebiedsaanpakken en voeren ze de regie op de integrale handhavingsacties.

Ook in Den Haag zien we een toename van steekwapenbezit en mes- en steekincidenten. Binnen en tussen jeugdgroepen verhardt en escaleert geweld sneller. Het gaat om een kwetsbare groep jongeren en jongvolwassenen. Dit blijft hoge prioriteit houden en daarop zal de komende periode extra (preventieve) inzet op worden gepleegd.

Gebiedsgerichte acties
In 2024 zetten we de zogenoemde integrale handhavingsacties (hierna: IHA's) voort. Met deze acties geeft de gemeente een duidelijk signaal af dat criminaliteit en overlast niet worden getolereerd in Den Haag. Tijdens de acties geven medewerkers voorlichting aan omwonenden en ondernemers. Na afloop van iedere actie informeert de gemeente de bewoners via www.denhaag.nl/veilig en via sociale media. Dit wordt als positief ervaren en draagt bij aan de meldingsbereidheid.

In 2023 is het aantal integrale handhavingsacties uitgebreid naar minimaal 15 per jaar. Dit streven houden we aan, waarbij de acties gericht zijn op specifieke problematiek in wijken en buurten. De gemeente controleert samen met haar partners in gebieden waar de leefbaarheid en veiligheid onder druk staan. Dit gebeurt zichtbaar én onzichtbaar om misstanden en overtredingen aan te pakken. Om op het juiste moment op de juiste plek te zijn, worden de IHA’s in 2024 nog doorontwikkeld. Hierbij zal meer ruimte zijn voor niet zichtbare acties, op wisselende tijdstippen en meer informatiegestuurd. Uiteraard blijven we signalen en meldingen over deze gebieden meenemen. De controles richten zich onder meer op onrechtmatig gebruik van woningen en sociale voorzieningen. Diensten treden samen op tegen overtredingen en openstaande belastingen. Er is bijzondere aandacht voor overlast van alcohol, drugs en lachgas.

Alcohol-, bedel- en/of softdrugsverbod
Een alcohol-, bedel- en/of softdrugsverbod is een zwaar instrument om overlast tegen te gaan. Zo’n verbod is een uiterste middel dat wordt ingezet bij langdurige overlast en wordt daarom spaarzaam ingezet. Een verbodsgebied wordt aangewezen op basis van signalen van bewoners, lokale professionals en cijfers en ervaringen van politie en de handhavingsorganisatie. In de programmarekening wordt verantwoording afgelegd over de aangewezen gebieden.
 

In maart 2023 zijn specifieke gebieden waar het verboden is alcohol (RIS314616) of softdrugs (RIS314614) te gebruiken opnieuw aangewezen. Ook de gebieden waar het verboden is om te bedelen zijn toen opnieuw aangewezen (RIS314617). De gebieden zijn voor drie jaar aangewezen op basis van een uitgebreide evaluatie (RIS314621). Indien het vanuit algemeen belang nodig is om de gebieden aan te passen, kan het college (of de burgemeerster) dit op elk moment overwegen. Dat gebeurt als de overlast toeneemt en structureel lijkt, ondanks alle acties van de gemeente en de politie.
Alcoholwet
De Alcoholwet verbiedt dat jongeren onder de 18 jaar in publieke ruimten alcohol bezitten. De politie en de gemeente delen boetes uit als ze dit constateren. De gemeente zet toezichthouders in om de verkoop van alcohol aan minderjarigen tegen te gaan in de horeca, supermarkten, slijterijen en tijdens evenementen. De gemeente pakt supermarkten, slijterijen en horeca stevig aan als ze alcohol verkopen aan minderjarigen.
Alcoholoverlast-gebied
De Alcoholwet biedt de gemeente de mogelijkheid om een gebied aan te wijzen als alcoholoverlast-gebied. Het moet om een gebied met veel alcoholverkooppunten en veel overlast gaan. De gemeente kan in zo’n geval bijvoorbeeld het aantal verkooppunten beperken of happy hours verbieden. Vooralsnog lijkt het in Den Haag niet nodig om zo’n gebied aan te wijzen. De gemeente houdt dit goed in de gaten.
Overlastwet
Mensen die herhaaldelijk de openbare orde verstoren, worden in een weegoverleg bij het Zorg- en Veiligheidshuis met de verschillende ketenpartners besproken. Als blijkt dat hulpverlening niet tot de mogelijkheden behoort, dan wordt gekeken of het juridisch gezien mogelijk is om aan deze personen een gebiedsverbod op te leggen op basis van de Overlastwet. De gemeente richt zich op overlast in de wijk, voetbalgerelateerde overlast en overlast tijdens grote evenementen, zoals festivals en de jaarwisseling.  
2.    Langdurige aanpak van ondermijnende criminaliteit
Het college intensiveert de aanpak van ondermijning met € 4,25 mln. over de periode 2023-2026. Hiermee willen we criminele activiteiten verstoren, onder andere met voorlichting, bestuurlijke interventies en het opwerpen van barrières tegen criminele verdienmodellen. We werken gebiedsgebonden of aan de hand van signalen. Speerpunten zijn de vergunningplicht in focusgebieden, de inzet van het HEIT, de toepassing van Bibob en de uitvoering van Preventie met Gezag in Den Haag Zuidwest. Daarnaast starten we de aanpak op vastgoed en wordt de het actieprogramma tegen mensenhandel geactualiseerd.
Aanpak
Dit thema gaat over het dwarsbomen van het criminele verdienmodel en het weerbaar maken van bewoners en bedrijven tegen criminele organisaties. Den Haag kent tientallen criminele netwerken in de stad die veel geld verdienen met bijvoorbeeld drugshandel en mensenhandel (RIS304166). Dit geld wordt vervolgens geïnvesteerd in bijvoorbeeld vastgoed, horeca of andere vormen van bedrijvigheid. De gemeente blijft dit in 2024 gebiedsgericht aanpakken, samen met de veiligheidspartners. Op deze manier voorkomt de gemeente dat criminele organisaties vaste voet aan de grond krijgen in Den Haag.
Voorbeelden van de gebiedsgerichte aanpak:

• Handhaven vergunningplicht voor bedrijfsactiviteiten in Weimarstraat/Beeklaan en Van Baerlestraat/Jan Luykenlaan (RIS310942 ).
• Invoeren vergunningplicht in een nieuw gebied dan wel nieuwe branche (RIS314549 ).
• Aanpak Scheveningen-Haven (RIS313048 ).
• Ondermijning in beeld” op locaties in de stad.
• Aanpak vastgoed in het kader van de ‘Citydeal transformatie binnensteden’.

Haags Economisch Interventie Team
Het Haags Economisch Interventie Team (HEIT) richt zich op het voorkomen en terugdringen van malafide bedrijvigheid en het aanpakken van misstanden in de sekswerkersbranche. Het HEIT is daarmee een belangrijke partner in de aanpak van ondermijnende criminaliteit en het tegengaan van oneerlijke concurrentie. In Den Haag en de regio worden jaarlijks honderden ondernemingen gecontroleerd bij signalen van malversaties.

Signalen kunnen vanuit de politie, gemeenten of partners binnenkomen, maar ook via Meld Misdaad Anoniem. Op basis van die signalen doet de gemeente integrale controles. Hierbij werken verschillende partners samen, zoals de gemeente, de politie, de Belastingdienst, de douane, de Inspectie SZW, de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, de Omgevingsdienst Haaglanden en het UWV.
Bibob
De Wet Bibob is een belangrijk instrument om de integriteit van de gemeente te beschermen en om het (ongewild) faciliteren van criminele activiteiten tegen te gaan. De gemeente past deze wet breed toe op diverse vergunningen, subsidies, vastgoedtransacties (waarbij de gemeente partij is) en overheidsopdrachten. De inzet van het Bibob-instrument heeft met name een preventieve werking. Van alle uitgevoerde Bibob-toetsen leidt ongeveer een kwart tot nader onderzoek, veelal door het stellen van aanvullende vragen over de herkomst van het geïnvesteerde geld. In ongeveer twintig gevallen per jaar komt een onderneming niet door de Bibob-toets komt en wordt de vergunning of subsidie niet verleend, of gaat de transactie of overheidsopdracht niet door. Ook kan de gemeente een eerdere overheidsbeslissing intrekken. Daarnaast legt de gemeente in ongeveer tien gevallen per jaar aanvullende voorschriften op aan een onderneming. Met toepassing van deze wet gaat de gemeente ondermijning, oneerlijke concurrentie en vermenging van de onder- en bovenwereld tegen.
Mensenhandel
Mensenhandel is een mensenrechtenschending en draait om uitbuiting. Uitbuiting kent meerdere vormen, van seksuele uitbuiting tot arbeidsuitbuiting en criminele uitbuiting. Zowel meerderjarigen als minderjarigen worden slachtoffer van mensenhandel. Veelal wordt door daders misbruik gemaakt van een kwetsbare positie om slachtoffers te kunnen uitbuiten.
De gemeente pakt mensenhandel integraal aan: van preventie tot bestrijding en bescherming van slachtoffers. Samenwerking tussen de zorg- en veiligheidsketens is hierbij essentieel. Het integraal actieprogramma Mensenhandel Den Haag (RIS305595) loopt in 2023 af en wordt geëvalueerd. De inzichten uit deze evaluatie zullen in 2024 worden gebruikt om te bezien op welke manier het huidige beleid vervolg zal krijgen en aanscherping of aanvulling behoeft.
Preventie met gezag
Het (meerjarige) programma Preventie met gezag wordt gefinancierd door het ministerie van Justitie en Veiligheid. Het doel is voorkomen dat jongeren de (ondermijnende) criminaliteit ingaan of hier verder in afglijden. Dat willen we bereiken met een evenwichtige aanpak: met preventie en met gezag. Door perspectief te bieden aan jongeren en grenzen te stellen waar dit nodig is. Preventie met gezag maakt onderdeel uit van het Nationaal Programma Zuidwest.
In 2024 gaan we door op de weg die we in 2023 hebben ingeslagen. We bieden perspectief aan jongeren in samenwerking met o.a. jongeren zelf, hun ouders, scholen, jongerenwerk en initiatieven om jongeren aan (bij)banen te helpen. Op die manier werpen we barrières op voor het toetreden tot de criminaliteit. Succesvolle initiatieven die in 2023 nog vanuit de BOTOC-middelen werden gefinancierd (zoals de inzet van boa's met taakaccent jeugd), zijn opgenomen in het uitvoeringsprogramma van Preventie met gezag.
We zorgen samen met o.a. politie met OM ervoor dat jongeren die stappen zetten in of voor de (ondermijnende) criminaliteit in beeld zijn en dat snel, zichtbaar en passend wordt ingegrepen om doorgroeien te voorkomen.
In 2024 zal de invulling van de wijkrechtspraak in Zuidwest verder vorm gaan krijgen. In de zaken die hier behandeld worden (lichte strafbare feiten, leerplichtzaken en incassozaken) staat de mens achter het dossier centraal. De wijkrechter kijkt naar waar een persoon echt mee geholpen is en doet uitspraak na afstemming met meerdere betrokken partijen.
3.    Aanpak van jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit

Lokale persoonsgerichte aanpak
Den Haag werkt ook in 2024 met een lokale, persoonsgerichte aanpak per basisteam van de politie. Dit heet Persoonsgerichte Aanpak (PGA) lokaal. Deze aanpak is met name bedoeld voor jongeren die zich schuldig maken aan inbraak, straatroof, overvallen, steekwapens, drugs of ernstige overlast. Concreet: iedereen die veelvuldig in beeld komt voor verstoring van de openbare orde en het veroorzaken van maatschappelijke onrust, krijgt een plan van aanpak. De samenwerking met de ketenpartners is essentieel, omdat deze personen vaak meervoudige problemen hebben, waaronder geldproblemen, werkloosheid, verslavingsproblematiek en/of hebben problemen op school en in de buurt. Met repressieve en preventieve interventies gericht op deze personen, wordt de overlast en criminaliteit die zij veroorzaken, teruggedrongen. Aan de uitvoering van deze integrale werkwijze ligt het ‘Privacy convenant PGA lokaal en personen met verward gedrag’ (RIS307090) ten grondslag. De interventie ‘Top X Team’ wordt uitgebreid naar alle wijken in Den Haag waardoor meer jongeren die actief zijn in de ondermijnende (drugs) criminaliteit in aanmerking komen voor de zeer intensieve ondersteuning die het Top X Team biedt. Doen wat nodig is zo lang het nodig is blijft de inzet van deze interventie, waarbinnen ook het systeem van de jongere mee kan worden genomen in de begeleiding. Langdurige investering in deze groep moet zorgen voor een positief toekomstperspectief zonder criminaliteit.

Haagse aanpak van problematische jeugdgroepen
Bij criminele jeugdgroepen voert geweld dat te maken heeft met drugs en steekwapens de boventoon. Elk jaar inventariseren politie, Openbaar Ministerie en gemeente de problematische jeugdgroepen: welke groepen hebben een hoog-, midden- en laag risico? De Haagse driehoek beslist over de aanpak van de hoog risicogroepen. De gemeente regisseert de aanpak van de (criminele) jeugdgroepen op drie sporen: de persoonsgerichte, gebiedsgerichte en groepsgerichte aanpak. Waarbij geldt dat voor de hoogrisicogroepen gebruik wordt gemaakt van het Zorg- en Veiligheidshuis Haaglanden. De persoonsgerichte aanpak van midden risicogroepen vindt plaats in PGA lokaal.
De (rivaliserende) jeugdgroepen houden zich niet aan de stadsgrenzen. Dat is de reden dat Den Haag samen met de gemeenten Delft en Zoetermeer versterkt inzet op een regionale aanpak van gewelddadige en rivaliserende jeugdgroepen. Dit doen we in samenwerking met het Openbaar Ministerie, de politie en het Zorg- en Veiligheidshuis Haaglanden. 

Last onder dwangsom jonge straatdealers
In de Haagse wijken neemt de straathandel in hard- en softdrugs door met name jongeren toe. Tot voor kort werd dit louter strafrechtelijk aangepakt. Inmiddels leggen we aan jongeren die dealen op straat ook een last onder dwangsom op. Een last onder dwangsom, in combinatie met bestaande hulpverleningstrajecten, kan jongeren weerhouden van een loopbaan in de georganiseerde criminaliteit. Daarom vindt per casus een PGA -lokaal overleg plaats alvorens wordt overgegaan tot het opleggen van een last onder dwangsom. Tijdens dit overleg wordt ook per casus gekeken naar passende zorg en hulpverlening.

Naast de thema’s waarop intensiveringen plaatsvinden zet het college ook in op overige thema’s binnen veiligheid.

Digitale veiligheid

Cybercriminaliteit
Voor veel bewoners en ondernemers is digitale veiligheid nog onontgonnen terrein. Het college investeert daarom tussen 2023 en 2026 € 1,0 mln. om de digitale veiligheid van mensen en organisaties in de stad te verhogen. We starten met de uitvoering van de agenda Digitaal Veilig Den Haag (RIS311498) met steun van Rijksmiddelen. We beginnen met de verdere uitwerking van het risicoprofiel, de samenwerking met internationale organisaties en ngo’s, verdere netwerkvorming, versterking voor de lokaal vitale processen en een grootschalige cybercrisisoefening.
Daarnaast zetten we het project Digitaal Veilig in de wijk (RIS309242) voort, samen met onze partners. In dit project waarschuwen Haagse vrijwilligers, digitale ambassadeurs genoemd, inwoners en het midden- en kleinbedrijf tegen opkomende vormen van digitale criminaliteit. Deze bewoners fungeren als vraagbaak om hen te helpen en zich hiertegen te weren. Er is extra aandacht voor kwetsbare ouderen en jongeren.
Cybercrisis
De gemeente wordt steeds meer afhankelijk van een goed functioneerde ICT-infrastructuur en ICT-dienstverlening. Uitval van ICT heeft meteen gevolgen voor de veiligheid, openbare orde en maatschappelijke - en bedrijfscontinuïteit. Het is daarom van groot belang snel en effectief te kunnen reageren op een cybercrisis. Wat gaat de gemeente daarvoor doen in 2024? De basis is het optimaliseren van de samenwerken binnen de gemeente en met vitale partners. Hiervoor organiseren we trainingen en oefeningen.
Daarnaast zet de gemeente in op vergroting van de weerbaarheid van bewoners en ondernemers, bijvoorbeeld door de inzet van digitale ambassadeurs vanuit het project Digitale Veiligheid in de Wijk (RIS309242). In de Agenda Digitaal Veilig Den Haag (RIS311498) heeft het college een aanzet gegeven voor de verbetering van de digitale veiligheid in Den Haag. Deze agenda omvat een schets van de uitdagingen, waaronder cybercriminaliteit en -risico’s voor vitale processen

High Impact Crimes

Wat doet de gemeente in 2024 aan woninginbraak, straatroof en overvallen?

• De hotspotaanpak woninginbraak richt zich in 2024 op buurten waar relatief vaak wordt ingebroken. Hier is de gemeente extra actief om inbraken te voorkomen, bijvoorbeeld door het geven van voorlichting aan Hagenaars. Uitgangspunt is dat bewoners allereerst zelf verantwoordelijk zijn voor de bescherming van hun goederen.
• De gemeente gaat komend jaar door met de persoonsgerichte aanpak van jeugdige daders van high impact crimes: woninginbraak, straatroof en overvallen.
• De gemeente maakt afspraken met woningcorporaties over het voorkomen van woninginbraak. Bijvoorbeeld de afspraak dat corporaties bij renovatieprojecten zogenoemde kerntrekbeveiliging op de cilindersloten zetten.
• De gemeente pakt de ‘afzetmarkt’ van gestolen goederen aan. Dat gebeurt door bewoners te stimuleren om hun kostbare goederen te laten registeren op de website Stop Heling. Ook het verplicht gebruiken van het Digitaal Opkopers-Register door bijvoorbeeld juweliers hoort hierbij. Via dit register kunnen handelaren en de politie zien of het gaat om gestolen spullen.
• Alle slachtoffers van een overval krijgen bezoek van de gemeente als ze dat willen. Niet alleen om hen een hart onder de riem te steken, maar ook om advies te geven om de kans op een volgende overval te verkleinen.
• De gemeente schakelt in hotspotgebieden wijkbewoners in, bijvoorbeeld om moeilijk bereikbare bewoners te bereiken. Dit gebeurt via bewonersinitiatieven en via Whatsapp-groepen.

Tegengaan van heling
De gemeente neemt maatregelen om heling, de handel in gestolen goederen, tegen te gaan. Handelaren in Den Haag die tweedehands diefstalgevoelige goederen verhandelen, moeten zich aanmelden bij het gemeentelijke meldpunt en gebruikmaken van het Digitaal Opkopers Register. Dit register signaleert snel de in- en verkoop van gestolen goederen, waardoor de afzetmarkt voor criminelen kleiner wordt. De registercontroles vinden branchegericht plaats. In 2024 ligt de focus op de volgende branches: elektronica, fietsen en juweliers. Bedrijven waar eerder misstanden waren, worden opnieuw gecontroleerd. Uiteraard blijft het mogelijk om bij opkopers uit andere branches een controle in te stellen als er signalen zijn van heling.

Drugscriminaliteit en drugsgerelateerde overlast

Drugspanden
In 2024 blijft de gemeente woningen, bedrijfspanden en garageboxen sluiten op grond van de Opiumwet als er sprake is van drugshandel of het pand een locatie betreft in de keten van drugshandel. Er blijft in 2024 aandacht voor de productielocaties (drugslabs en hennepkwekerijen), de faciliteerders van drugshandel (growshops), de opslaglocaties van (grondstoffen voor) drugs en de verkooplocaties. We hebben extra aandacht voor drugshandel in/vanuit woningen, waarbij sprake is van verslavingsproblematiek en (ernstige) overlast voor omwonenden.
Veilig uitgaan
De gemeente wil een veilig uitgaansklimaat zonder agressie en geweld. Wat betekent dit voor de komende jaren? Ondernemers krijgen het vertrouwen en de gemeente confronteert hen zo min mogelijk met controles en toezicht. Dit vertrouwen gaat gepaard met verantwoordelijkheid. De gemeente verwacht van horecaondernemers dat zij rekening houden met omwonenden. We verwachten ook dat zij samen met toezichthouders werken aan een veilig uitgaansklimaat en een schone, verzorgde buitenruimte. Daarnaast zetten we in op het tegengaan van intimidatie en aanranding in het uitgaanscircuit, geweld tegen vrouwen en de queer gemeenschap en gaan we discriminatie aan de deur tegen.

Hierbij zet de gemeente in uitgaanskernen ook horecastewards in. De horecastewards spreken mensen aan op hun gedrag, bijvoorbeeld bij het fietsen in voetgangersgebieden, wildplassen, opstootjes, alcohol- of drugsgebruik, etc. Alcohol is verreweg het meest voorkomende middel waardoor inzet van de horecastewards noodzakelijk is (90%, tegenover 10% drugs). In 98% van de gevallen kunnen de horecastewards volstaan met het aanspreken van mensen op hun gedrag; in slechts 2% van de gevallen is bijstand van de politie nodig.
De horecastewards werken goed samen met portiers en andere partners. Alle partners (gemeente, politie, horeca en portiers) zijn het erover eens dat de horecastewards een zeer waardevolle aanvulling zijn op alle maatregelen in het kader van veilig uitgaan en dat zij niet meer weg te denken zijn.

Iedereen is welkom
Ondernemers, bewoners en partners, zoals de Koninklijke Horeca Nederland en de politie, denken voortdurend mee met de gemeente over de stedelijke kaders. Bij dat samenspel horen gedeelde verantwoordelijkheden. Ondernemers en bezoekers hebben respect voor toezichthouders. De gemeente geeft ruimte aan ondernemers die op een vernieuwende manier om willen gaan met de veiligheid in en om hun zaak. Bij problemen of klachten werken ondernemers en bewoners gezamenlijk aan oplossingen. Daarnaast verwacht de gemeente dat niemand mensen uitsluit: iedereen is welkom in Den Haag.

Coffeeshops
In Den Haag zijn 36 coffeeshops. Het beleid is gericht op het behouden van een kleine beheersbare branche (RIS302478). Aandachtspunt voor de komende jaren blijft de aanpak van de overconcentratie van coffeeshops in de Weimarstraat en het Zeeheldenkwartier door strakke handhaving en verplaatsing. Bij verplaatsing stellen we duidelijke randvoorwaarden. Bij de boordeling van nieuwe locaties zijn we ons bewust van de urgentie, zoals deze ook blijkt uit de motie van de raad om maximaal in te zetten op verplaatsing (RIS312308). Dit ligt in lijn met de ambitie uit het coalitieakkoord Den Haag 2022-2026, om twee coffeeshops uit de overconcentratiegebieden te verplaatsen.

Ook de komende jaren overlegt de gemeente periodiek met de branche via de Haagse Coffeeshops Vereniging.
Overlast door personen met risicovol en verward gedrag
De gemeente Den Haag werkt samen met de GGZ, de politie en andere ketenpartners aan een sluitende aanpak van en zorg voor mensen met verward en onbegrepen gedrag (RIS299305). Dat gebeurt voornamelijk vanuit de portefeuille zorg.

Als verward gedrag dreigt te escaleren en vrijwillige zorg wordt geweigerd heeft de burgemeester de bevoegdheid om op advies van een psychiater maximaal 3 dagen verplichte zorg op te leggen. Dat kan in de vorm van een crisismaatregel (Wet verplichte GGZ) of een inbewaringstelling (Wet Zorg en Dwang). De rechter kan dit zo nodig verlengen. Voor mensen met een hoog veiligheidsrisico die langdurige zorg en ondersteuning nodig hebben, coördineert het Zorg- en Veiligheidshuis Haaglanden samen met de levensloopaanbieder Fivoor de uitvoering van de integrale aanpak.

Huiselijk geweld

Tijdelijk huisverbod
Jaarlijks worden in Den Haag ongeveer 300 huisverboden opgelegd. De burgemeester kan zo’n tijdelijk huisverbod opleggen als er in een huishouden sprake is van een acute onveilige situatie door huiselijk geweld en/of kindermishandeling. Bij een tijdelijk huisverbod krijgen alle betrokkenen hulp aangeboden. Daarbij is er bijzondere aandacht voor de veiligheid en het welzijn van kinderen. Ook is er extra aandacht voor de uit huis geplaatste plegers, om herhaling te voorkomen. Onderdeel van de begeleiding is het opstellen van een gezamenlijk veiligheidsplan om de veiligheid in het gezin te waarborgen.
In het veiligheidsbeleid komt meer aandacht voor de aanpak en opsporing van dierenmishandeling. Dierenmishandeling en huiselijk geweld gaan vaak hand in hand. Deze link wordt actief onder de aandacht gebracht bij politie, boa’s, zorginstellingen, woningcorporaties en dierenartsen. De gemeente zoekt hierbij ook samenwerking met het Landelijk Expertisecentrum Dierenmishandeling en het Landelijk Expertisecentrum Kindermishandeling.

Jaarwisseling
Den Haag spant zich elk jaar in om de jaarwisseling feestelijk en veilig te laten verlopen. Dit doet ze samen met bewoners, bedrijven, hulpdiensten en verschillende gemeentelijke diensten. In het beleidskader jaarwisseling zijn de uitgangspunten van de aanpak jaarwisseling neergelegd. Kortweg is de aanpak een mix van samenwerking met bewoners en bedrijven, preventiemaatregelen, voorlichting en lik-op-stukbeleid.
Belangrijk onderdeel in de aanpak jaarwisseling is dat de gemeente wijkgerichte activiteiten van Haagse bewoners ondersteunt als ze bijdragen aan een veilig en feestelijk verloop van de jaarwisseling. Hieronder vallen ook de vreugdevuren Scheveningen, Duindorp, Laak en Escamp. Wel dienen de organisatoren van deze vuren een evenementenvergunning en diverse andere toestemmingen op basis van milieuregelgeving te hebben om de vreugdevuren te mogen houden.

Crisisbeheersing

Crisisbeheersing in de regio
De gemeente Den Haag maakt, met acht andere gemeenten, deel uit van de gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Haaglanden (VRH). De VRH is verantwoordelijk voor taken op het gebied van brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen, het in stand houden van een geneeskundige meldkamer, en rampenbestrijding en crisisbeheersing. Goede samenwerking kan het effect van een ramp of crisis beperken. Daarom heeft de veiligheidsregio samenwerking tussen hulpdiensten en gemeenten hoog in het vaandel staan, vanuit ieders verantwoordelijkheid. De regionale samenwerking zorgt er daarnaast voor dat de voorbereiding blijft aansluiten op het reguliere werk van de hulpdiensten. Wanneer de situatie daarom vraagt, wordt de samenwerking uitgebreid naar andere crisispartners. De regionale structuur zorgt ervoor dat in iedere gemeente het bestuur bij een incident, crisis of ramp 24 uur per dag adviezen en ondersteuning krijgt van de samenwerkende hulpdiensten.
Voor de regionale samenwerking op het dossier gemeentelijke crisisbeheersing levert Den Haag de coördinerend functionaris. Deze functionaris coördineert de voorbereidende maatregelen van de regiogemeenten op crisisbeheersing en rampenbestrijding. Het regionaal bureau Gemeentelijke crisisbeheersing ondersteunt de coördinator hierbij.
In navolging van de evaluatie van de Wet veiligheidsregio’s wordt een toekomstbestendig, samenhangend stelsel voor de crisisbeheersing en brandweerzorg ontwikkeld. De gemeente volgt deze ontwikkelingen op de voet.
Crisisorganisatie gemeente Den Haag
De gemeentelijke crisisorganisatie staat 24 uur per dag klaar voor incidenten, rampen en crises. De gemeente vangt getroffenen op en beoordeelt of getroffenen na een incident kunnen terugkeren naar hun woning. Den Haag werkt hiervoor samen met externe partners. Functionarissen binnen de crisisorganisatie blijven vakbekwaam met opleidingen, trainingen en oefeningen. Daarnaast leren de functionarissen van de evaluatie van iedere inzet.
Radicalisering, extremisme en maatschappelijk ongenoegen
Radicalisering
In onze wijken leven zorgen met betrekking tot radicalisering en extremisme. In 2024 blijft de focus liggen op het aanscherpen van de persoonsgerichte aanpak bij radicalisering, extremisme en contraterrorisme. Met name het signaleren van vormen van (nieuwe vormen van) extremisme staat hoog op de agenda. Dit gebeurt onder meer door partners uit het zorg- en veiligheidsveld te betrekken in trainingen. Ook blijft er de komende jaren binnen de persoonsgerichte aanpak veel aandacht uitgaan naar de terugkeer van personen uit het voormalig IS-gebied en de re-integratie van extremisten. Binnen het speerpunt weerbaarheid wordt de inzet van projecten doorlopend aangescherpt op basis van de onderliggende factoren die bijdragen aan of juist beschermen tegen radicalisering in de stad. Tot slot investeert de gemeente ook komende jaren in contacten met formele en informele netwerken in de stad.
Maatschappelijk ongenoegen
Er zijn in Den Haag in de afgelopen jaren meer personen met een grote afkeer tegen instituties als de overheid, de wetenschap en de media. Vaak komt deze afkeer door sterke gevoelens van of ervaringen met onrechtvaardigheid, wantrouwen en ongenoegen over hoe de situatie nu is. Tijdens demonstraties maken bezoekers uit heel Nederland dit ook kenbaar aan de vele politieke en internationale instellingen die Den Haag rijk is. Dit was vooral te zien tijdens de coronacrisis. Bijvoorbeeld bij mensen die online en bij demonstraties hun maatschappelijk ongenoegen uitten. Ook de komende jaren houden wij aandacht voor mogelijke excessen die uit dit maatschappelijke ongenoegen voortkomen, waaronder extremistisch complotdenken.
Oekraïne
Binnen anti-institutionele groepen was in 2022 aandacht voor de oorlog in Oekraïne. Er waren vooral twijfels over het beeld dat het merendeel van de samenleving hiervan heeft. Tot op dit moment zijn er geen extremisten vertrokken naar het oorlogsgebied. Wel heeft de Oekraïense overheid buitenlanders opgeroepen om zich bij de oorlog aan te sluiten. Daarom blijft het conflict een aandachtspunt voor ons.

Demonstraties
In Den Haag vinden jaarlijks circa 2.000 demonstraties plaats. De gemeente heeft en houdt een ruimhartig demonstratiebeleid, gericht op de juiste balans tussen enerzijds het beschermen van het grondrecht op betoging en anderzijds het beschermen van de rechten en belangen van anderen (RIS308654). Het uitgangspunt is om ook in 2024 demonstraties binnen het kader van de grondwet en Wet openbare manifestaties zoveel mogelijk te faciliteren. Hierbij werkt de gemeente samen met organisatoren van demonstraties, de politie en het Openbaar Ministerie.

Evenementen
In 2024 gaat de gemeente verder met het vroegtijdig in kaart brengen van het evenementenaanbod voor het er opvolgende jaar.  Hierdoor kunnen evenementen een plekje krijgen op de regionale evenementenkalender en kan de noodzakelijke capaciteit bij de hulpdiensten worden gereserveerd. De gevolgen van de coronapandemie zijn nog altijd voelbaar: organisatoren worstelen met een tekort aan personeel en materialen. Bovendien heeft de inflatie ervoor gezorgd dat het duurder is om een evenement te organiseren. Door evenementen vroegtijdig te bespreken zoekt Den Haag de balans tussen de rode loper voor aansprekende evenementen, veiligheid voor de bezoekers en beheersbare druk op de capaciteit van hulpdiensten en evenementenlocaties.

In 2024 investeert de gemeente opnieuw in de communicatie met organisatoren. Het gemeentelijke centrale evenementenbureau speelt hierin een belangrijke rol. In een vroeg stadium checkt de gemeente via dit bureau de geschiktheid van locaties, inclusief knelpunten en de mogelijkheid voor subsidiëring. Hierdoor wordt het voor organisatoren makkelijker om een succesvol evenement te organiseren.

Tot 2023 is een pilot gedraaid met het door het college vastgestelde locatiebeleid voor evenementen. Dit beleid maakte voor bewoners en organisatoren duidelijk wat wel en wat niet kan op de zeven meest gebruikte Haagse evenementenlocaties. Zo werd gezorgd voor een betere spreiding van het aanbod over de stad. Op het moment worden de pilot geëvalueerd en bezien op welke wijze hieraan een vervolg gaat worden gegeven.
Seksbranche
Sekswerk
Met het Haagse sekswerkbeleid (RIS304625) wil de gemeente dat sekswerkers veilig en gezond kunnen werken. Hierbij wordt ingezet op hulp en dienstverlening voor sekswerkers, positieverbetering van sekswerkers en regulering, handhaving en het toezicht binnen de hele seksbranche. We zetten het Haagse beleid voort en met sekswerkers door, met bijzondere aandacht voor de leefbaarheid in de betrokken wijken en de kwetsbaarheid van de positie van sekswerkers op het gebied van veiligheid, gezondheid en uitbuiting. In overleg met sekswerkers, buurt, ondernemers en maatschappelijke organisaties werken wij aan alternatieven voor het raamsekswerk op de plekken waar dat (op termijn) gaat verdwijnen
Vergunde branche
De gemeente houdt toezicht op de seksinrichtingen met een vergunning. Alle seksinrichtingen worden minimaal 6 keer per jaar gecontroleerd. Tijdens deze controles checken we ook of de exploitant het bedrijfsplan naleeft. Elke 4 jaar vindt een Bibob-toets plaats op alle vergunningen. Verder organiseert de gemeente elk jaar een exploitantenbijeenkomst om exploitanten te informeren over actualiteiten en om hun meer te betrekken bij het sekswerkbeleid.
Niet-vergunde branche
De niet-vergunde seksbranche lijkt toe te nemen. De gemeente geeft daarom prioriteit aan het toezicht op en de handhaving van dit deel van de branche. Denk aan erotische massagesalons en sekswerk vanuit woningen en hotels.
Landelijke wetgeving
Het ministerie van Justitie en Veiligheid is bezig met een aanpassing van het Wetsvoorstel regulering sekswerk. Daarnaast heeft zij het Wetsvoorstel gemeentelijk toezicht op seksbedrijven gemaakt. Deze wet voorziet in een grondslag om de bijzondere persoonsgegevens van sekswerkers te kunnen verwerken, zodat de exploitanten van de vergunde seksinrichtingen de APV-voorschriften weer goed kunnen naleven en toezicht en handhaving hierop mogelijk is. Deze grondslag ontbreekt in de huidige wetgeving en is belangrijk voor het toezicht op en de handhaving van de hele seksbranche. In G4-verband blijven we aandacht vragen voor een bredere gegevensgrondslag, zodat adequaat toezicht en handhaving in de hele seksbranche mogelijk wordt.

ADO en betaald voetbal
In 2023 is voor de thuiswedstrijden van ADO Den Haag een vergunningsplicht ingevoerd. Hiermee wordt in 2024 doorgegaan. De vergunning wordt verstrekt voor het gehele voetbalseizoen. In de Haagse driehoek wordt dit gemonitord. Daarnaast worden jaarlijks afspraken gemaakt en vastgelegd tussen ADO Den Haag, de gemeente, politie en Openbaar Ministerie in het convenant Veiligheid betaald voetbal Den Haag.

Cameratoezicht
In Den Haag is cameratoezicht één van de maatregelen om overlast en criminaliteit op specifieke plekken te bestrijden. Cameratoezicht is altijd een aanvulling op andere maatregelen. De inzet van camera’s gebeurt zorgvuldig en weloverwogen vanwege de privacy en het effect op de veiligheidsbeleving. Er staan 108 camera’s op vaste locaties in de stad, de 31 camera’s rond het stadion van ADO Den Haag niet meegeteld. Daarnaast zijn 22 tijdelijke camera’s beschikbaar. De burgemeester kan een gebied aanwijzen om deze camera’s tijdelijk in te zetten.

Bewaken en beveiligen
Wanneer personen, objecten of diensten met een dreiging worden geconfronteerd, kan de Nederlandse overheid gevraagd worden om veiligheid te bieden. Hier zijn veel partijen bij betrokken, zoals het Openbaar Ministerie, de politie, de Koninklijke Marechaussee, inlichtingen- en veiligheidsdiensten, lokale overheden en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Uitgangspunt is dat personen zelf verantwoordelijk zijn voor hun veiligheid. Werkgevers, bedrijven en instellingen moeten maatregelen treffen wanneer de dreiging het gevolg is van de werkzaamheden. De overheid kan aanvullende maatregelen nemen als de aard en de omvang van de dreiging dermate is dat de persoon en werkgever hier zelf geen weerstand (meer) tegen kunnen bieden. Tijdens nationale evenementen, zoals Prinsjesdag en de Nationale Veteranendag, wordt er ook bewaakt en beveiligd. Het stelsel bewaken en beveiligen bestaat uit een decentraal domein en een rijksdomein. In beginsel is de veiligheid van personen, objecten en diensten decentraal georganiseerd. Dat betekent dat het lokaal bevoegd gezag (burgemeester en de Hoofdofficier van Justitie) verantwoordelijk is voor het nemen van de veiligheidsmaatregelen. Deze worden over het algemeen uitgevoerd door de politie. De NCTV is namens de Rijksoverheid verantwoordelijk voor een beperkte groep personen, objecten en diensten uit het rijksdomein. De laatste jaren is er, onder meer naar aanleiding van aanslagen die in Nederland op personen hebben plaatsgevonden, veel meer aandacht voor bewaking en beveiliging van personen met een risicoprofiel.

Strandveiligheid
De gemeente zorgt ook in 2024 voor de strand- en zwemveiligheid. Elk voorjaar krijgt de gemeenteraad hier informatie over (RIS315480). De Veiligheidsregio Haaglanden is jaarrond verantwoordelijk voor het redden van mens en dier uit het water, uiteraard in samenwerking met andere hulpdiensten, zoals de KNRM.
Voor de ontwikkeling van de multidisciplinaire strandposten wordt de komende periode in het licht van de huidige maatschappelijke ontwikkelingen onderzocht wat realistische scenario’s zijn voor vervanging van de huidige strandposten. U wordt geïnformeerd wanneer sprake is van nieuwe ontwikkelingen.

Brandweerzaken
Brandweer Haaglanden richt zich de komende jaren op drie thema’s verdichting, energietransitie en duurzame inzetbaarheid (RIS315534). De komende jaren zullen in het teken staan van het maken van de vertaalslag van de regionale risico’s naar het werk van de brandweer; op welke wijze moet en kan de brandweer zich aanpassen aan de effecten die de verdichting met zich meebrengt.
De focus ligt op het structureel borgen van veiligheid in een veranderende wereld, de transitie van energietransitie als nieuwe ontwikkeling naar ‘business as usual’ en het zijn van een professionele kennispartner. Dit betekent dat we volop inzetten om zowel in adviseursrol als in de daadwerkelijke incidentbestrijding ‘up-to-date’ te blijven als het gaat om ontwikkelingen binnen de energietransitie. Operationeel betekent dit aanpassen en ontwikkeling van -nieuwe- werkwijzen en procedures om onze incidentbestrijding aan te laten sluiten bij de veranderende situaties. De adviseursrol vindt hierbij in toenemende mate risicogericht in plaats van regelgericht plaats. Deze ontwikkeling is nodig omdat de wet- en regelgeving niet gelijkloopt met de ontwikkelingen en daardoor niet altijd in voldoende mate de (brand)veiligheid of een (veilige) brandweerinzet waarborgen.
Duurzame inzetbaarheid
De brandweer heeft in het kader van duurzame inzetbaarheid blijvend extra aandacht voor de loopbaanontwikkeling van medewerkers. Hoe zorg je dat mensen gezond de eindstreep halen? Dit geldt met name voor de medewerkers in de operationele dienst, die zwaar werk uitvoeren, maar waarvoor het vroegpensioen is afgeschaft. Daarnaast moeten zij de periode die ze niet meer werkzaam kunnen zijn in de operationele dienst overbruggen tot de pensioengerechtigde leeftijd.

Groot aandachtspunt voor de brandweer is het blijvend kunnen garanderen van een piketorganisatie. In een veranderende maatschappij, rekening houdend met de complexiteit van het verzorgingsgebied en de belasting van een dergelijke functie, is het noodzaak om instroom, doorstroom en uitstroom goed in balans te hebben en te houden. Parallel aan deze processen wordt verder gewerkt aan een flexibele inrichting van de organisatie om de uitvoering van loopbaanontwikkeling mogelijk te maken.